. เห็นข้อมูลกาแฟ บอกว่ากาแฟเอธิโอเปียตัวนี้มาจาก Sidama แต่ปกติเราก็คุ้นกับคำว่า Sidamo นี่นา มันคืออะไรกันแน่ . บทความตอนนี้มีคำตอบครับ . เอธิโอเปียเป็นดินแดนที่มีความแตกต่างของภูมิประเทศอันหลากหลาย ประกอบด้วยชนชาวพื้นเมืองที่มีความแตกต่างทางภาษาและวัฒนธรรม . นี่เป็นเรื่องราวของ สถานที่ ผู้คน และประวัติศาสตร์ . พื้นที่ปลูกกาแฟ (coffee region) ในเอธิโอเปีย จะมีความสูง 2000 เมตรเหนือระดับน้ำทะเลขึ้นไป และ Sidamo ก็เป็นหนึ่งใน coffee region trademark ของเอธิโอเปีย เช่นเดียวกับ Yergacheffe และ Harar หรือ Limu สมัยก่อน . ทำไมเรียกว่าเขตกาแฟ Sidamo ย้อนไปในปี 1960 เอธิโอเปียแบ่งเขตปกครองเป็น 13 Province และ Province ที่ชื่อว่า Sidamo นั้นกินบริเวณทางตอนใต้ ที่เป็นที่อยู่ของชาว Sidama รวมถึงพื้นที่ของชาว Borena Oromo ซึ่งเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ย่อยของ Oromia เช่นเดียวกับชาว Guji Oromo ซึ่งอยู่ร่วมในแถบนั้นด้วย) . เนื่องด้วยประวัติศาสตร์การเมืองของเอธิโอเปียเอง ทำให้มีการแบ่งเขตการปกครองใหม่กันใหม่เรื่อยมา ในช่วงหนึ่งได้เปลี่ยน Province ทั้ง 13 ไปเป็น เป็น 30 region ในตอนั้นเอง Province Sidamo ที่เคยใหญ่ กลายมา region Sidamo ที่ถูกแบ่งให้เล็กลงโดยแยก Borena ออกไป . ในขณะที่เขตกาแฟ Sidamo ประกอบไปด้วยบริเวณเขตที่ชาว Sidama อยู่ ต่อเนื่องไปย้งบริเวณเขตของชาว Welayga,konta และแถบทะเลสาบ Chamo ทั้งหมดอยู่ Region Sidamo (เดิม) จึงเรียกกาแฟแถบนี้ว่า Sidamo (ดังภาพ) และเราจะเห็นว่าอยู่ใกล้น้ำมาก ไม่แปลกเลยที่กาแฟในแถบนี้จะทำ Washed Process ถึง 60 % . ปี 1995 เอธิโอเปียมีรัฐธรรมมนูญใหม่ แบ่งเขตการปกครองออกเป็นรัฐภูมิภาค region state ตามกลุ่มชาติพันธุ์ เป็น 9 region state ได้แก่ Tigray,Afar,Amhara,Benishangui-Gumuz, Somali,Oromia,Gambela,Harai,Southern Nations Nationalities and Peoples Region ( SNNPR ) ซึ่ง SNNPR นั้นตามชื่อก็บอกแล้วว่าประกอบไปด้วยชนชาติทางด้านใต้ ที่มีความหลากหลายมากมารวมเขตแดนเข้าด้วยกัน . หากแต่ว่าการแบ่งเขตการปกครองครั้งนั้น ได้ยุบ region Sidamo ให้เป็นเพียง Zone หนึ่งใน SNNPR และแยกบางส่วนไปอยู่กับ Oromia . แน่นอนว่าชาว sidama ซึ่งกลุ่มชาติพันธุ์เก่าแก่ ที่เคยมีวัฒนธรรม ศาสนา และภาษาเป็นของตนเอง โดยมีจำนวนประชากรสูงเป็นอันดับที่ 5 ของประเทศ ต้องสูญเสียการปกครองตนเองไป ชาว Sidama จึงพยายามต่อสู้เพื่อสิทธิในการปกครองรัฐภูมิภาคของตนเองเรื่อยมา . .จนในปี 2019 ได้ก็ทำประชามติเพื่อแยกตัวเป็นผลสำเร็จ และในที่สุดในเดือนมิถุนายน ปี 2020 ก็ได้รับการประกาศเป็นรัฐภูมิภาคเป็นรัฐที่ 10 ของเอธิโอเปีย . และในปี 2020 นั้นเอง ก็ได้มีการประกวด Cup of excellence เป็นปีแรก เราจึงเริ่มคุ้นเคยกับการเรียก Sidama เป็นชื่อ region ด้วยเหตุนี้ . โดยผู้ขนะ Rank 1 ด้วยคะแนน 91.04 คือ Nigussie Gemeda Mude จาก Sidama นั่นเอง ( สายพันธุ์ 74158 Natural Process) . ต่อด้วยโซนกาแฟใกล้เคียงกันที่เราคุ้นเคยกันดี Gedeo Yifgacheffe
เมื่อก่อนนี้ Yifgacheffe อยู่ในเขต Sidamo แต่ด้วยรสชาติของกาแฟที่ต่างกันจาก Sidamo จึงได้แยกทำการตลาดแยกเป็น micro-region ออกไป . .ในปัจจุบันตอนนี้ถ้ากล่าวให้ถูกต้อง Yiggacheffe อยู่ในโซน Gedeo ซึ่งเป็นของชนชาติ Gedeo และอยู่ใน region SNNPR ไม่ใช่ Sidama เมื่อพูดถึงเขตกาแฟ Yifgacheffe โดยทั่วไปในอดีตนับรวมกาแฟจาก Abaya และ Gelena ของชนเผ่า Borena Oromo ซึ่งถูกจัดให้อยู่ใน region Oromia เนื่องจากอยู่ในแถบทะเลสาบเดียวกัน . กาแฟ Yifgacheffe หากปลูกที่ความสูง 1,600 - 1,800 จะได้ความเด่นของสมุนไพร ขณะที่ Idido, Adadao และ Aramo cooperatives จะทำกาแฟที่ความสูง 2,000 - 2,400 m.a.s.l ก็จะมี floral note เด่นชัดมากกว่า อย่างไรก็ตามความสูงและmicro-climate ที่แตกต่างกันทำให้กาแฟมีความซับซ้อนไม่เหมือนกันเลย . Oromia, Guji
ถัดจากโซน Gedeo จะเป็น Guji ถิ่นที่อยู่ของชาวพื้นเมือง Guji Oromo ซึ่งเป็นเผ่าย่อยของชาว Oromia . ในบ้านเรา zone หรือ woreda ที่เป็นที่คุ้นเคยกันอาจจะเป็น Hambella Uraga หรือ Odo Shakiso
และในการประกวดกาแฟ COE 2021 ในปีนี้ กาแฟส่วนใหญ่ก็ล้วนมาจาก Sidama ครับ https://cupofexcellence.org/ethiopia-2021/...
อ่านบทความอื่นๆได้ที่ https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1234990830315751&id=249511045530406
Comments